Cardano cuối cùng đã ra mắt Shelley, cho phép mạng hoàn toàn phi tập trung và được bảo mật bởi tiền staking của người dùng. Sau khi kỷ nguyên Shelley của Cardano bước sang giai đoạn (epoch) thứ hai, đã đến lúc người dùng cần biết thông tin chi tiết về staking ADA.
Stake pool và staking cuối cùng cũng ở đây
Sau hơn 5 năm phát triển, Cardano cuối cùng đã trở thành một blockchain proof-of-stake (PoS). Sự xuất hiện của giai đoạn Shelley thực hiện staking trên blockchain đã mang lại một kỷ nguyên mới cho cả mạng và người dùng của nó.
Tuy nhiên, sau nhiều đồn đoán, quá trình staking vẫn chưa rõ ràng đối với nhiều người dùng bình thường. Trong không gian ủy quyền có dân số hiểu biết về công nghệ nhiều hơn, hầu hết có xu hướng tránh xa quy trình có vẻ khó khăn về mặt kỹ thuật như staking.
Tuy nhiên, sự kết hợp giữa thiết kế thông minh và các nguyên tắc đơn giản đã làm cho staking ADA trên mạng Cardano có thể truy cập và an toàn cho mọi người.
Cài đặt phiên bản Shelley của Daedalus
Người dùng muốn ủy quyền ADA của họ cho một stake pool và tham gia vào quá trình đồng thuận trên mạng Cardano trước tiên cần phải cài đặt ví Daedalus.
Lưu ý, Daedalus là một trong hai ví tiền điện tử hỗ trợ staking ADA. Trong khi đó,ví Yoroi sẽ cho phép staking sau đó. Staking cũng sẽ có sẵn trên các sàn giao dịch, nhưng hướng dẫn này chỉ tập trung vào giải thích quy trình ủy quyền cho ví Daedalus.
Để staking ADA, người dùng cần tải xuống phiên bản Shelley của ví Daedalus. Sau khi ví đã được tải xuống và đồng bộ hóa với blockchain, người dùng được yêu cầu chuyển tiền từ ví kế thừa Byron sang ví hỗ trợ mainnet (mạng chính) Shelley. Có thể người dùng phải trả một khoản phí nhỏ cho quá trình này. Quá trình đồng bộ hóa sẽ mất một chút thời gian.
Daedalus cũng cho phép người dùng khôi phục ví Cardano bằng cách sử dụng cụm từ khôi phục.
Sau khi tất cả số tiền đã được chuyển sang phiên bản mainnet Shelley của Daedalus, người dùng có thể bắt đầu quy trình ủy quyền để staking.
Trung tâm ủy quyền trên ví Daedalus sẽ cung cấp danh sách các ví của họ, người dùng có thể chọn ví chứa số tiền mà họ muốn ủy quyền. Ví được chọn phải chứa tối thiểu 10 ADA.
Điều quan trọng cần lưu ý là có thể tạo nhiều địa chỉ ví trong Daedalus và ủy quyền ADA cho các stake pool khác nhau cùng một lúc.
Ví Daedalus hiện cũng hỗ trợ quy đổi phần thưởng testnet (mạng thử nghiệm) khuyến khích.
Ví mainnet Daedalus
Chọn stake pool
Sau khi chọn ví muốn ủy quyền, người dùng sẽ phải chọn stake pool. Một menu thả xuống sẽ liệt kê khoảng 20 stake pool có sẵn, nhưng người dùng cũng có thể tìm kiếm tên của pool mà họ muốn ủy quyền.
Các nhà điều hành pool không kiểm soát ai được tham gia và không bao giờ có quyền truy cập vào bất kỳ khoản tiền nào được đặt trong pool của họ. Không có ADA nào được người dùng stake rời khỏi ví và không bị khóa hoặc kiểm soát theo bất kỳ cách nào. Vì ADA đã stake không bị khóa nên việc chi tiêu ADA từ ví sẽ đồng thời bị xóa khỏi staking pool được ủy quyền.
Epoch là khoảng thời gian 5 ngày trong đó các khối mới được tạo trên blockchain Cardano. Các khối mới được tạo ra thông qua các slot, mỗi slot xuất hiện sau mỗi 20 giây. Mặc dù việc làm quen với các vấn đề kỹ thuật như thế này không bắt buộc đối với staking, nhưng biết về các epoch có thể giúp người dùng hiểu rõ hơn về cách tối đa hóa lợi nhuận của họ khi staking.
ada
Biểu đồ thể hiện chu kỳ ủy quyền trên mạng Cardano | Nguồn: Cardano.org
Khi nói đến việc chọn stake pool muốn ủy quyền, người dùng có 2 lựa chọn: chọn pool có ít stake hơn, rủi ro cao hơn nhưng mang lại phần thưởng tốt hơn hoặc chọn pool bão hòa hơn, ổn định hơn nhưng cung cấp phần thưởng thấp hơn. Tuy nhiên, điều quan trọng cần lưu ý là các stake pool có số lượng ADA stake thấp ít có khả năng được chọn làm người dẫn đầu slot.
ada
Stake pool của Cardano (ADA) | Nguồn: ADA pools
Tuy nhiên, staking ADA không miễn phí. Vì các nhà điều hành stake pool có rất nhiều chi phí hoạt động và thường là các doanh nghiệp vì lợi nhuận nên họ giữ lại một số phần thưởng staking cho mình khi pool của họ được chọn làm người dẫn đầu slot. Các khoản phí này có thể khác nhau rất nhiều và dao động từ <1% đến 100%. Tuy nhiên, phần lớn các pool đang tính phí dưới 10%. Mặc dù phí stake pool thấp hơn nghe có vẻ hấp dẫn người dùng, nhưng IOHK lưu ý phí cao không nhất thiết có nghĩa là phần thưởng được trả cho người dùng thấp hơn. Phần thưởng cũng sẽ phụ thuộc vào cam kết và hiệu suất.
Cam kết của stake pool
Mỗi stake pool có tùy chọn cam kết ADA riêng cho pool của họ. ADA đã cam kết kiếm thêm 30% phần thưởng được chia sẻ với tất cả những người được ủy quyền cho pool. Hiệu ứng này giảm đi khi có nhiều người ủy quyền hơn tham gia và phần thưởng bổ sung được chia sẻ với pool lớn hơn của người ủy quyền.
Quản lý phần thưởng
Khi nói đến phần thưởng mà người dùng có thể gặt hái được từ staking ADA, giao thức Cardano mang lại lợi nhuận hàng năm 4,56%. Số lượng phần thưởng gần đúng mà người dùng nhận được từ staking có thể được xác định trên Máy tính phần thưởng staking của Cardano.
Máy tính đặt cược ADA ước tính APY 4,13% – 5,26%
Sau 3 epoch đầy đủ kể từ khi người dùng tham gia stake pool cụ thể, phần thưởng staking đầu tiên sẽ bắt đầu xuất hiện trong ví Daedalus. Daedalus cho phép người dùng xuất bản tóm tắt phần thưởng của họ dưới dạng tệp CSV.
Tái ủy quyền ADA đã stake cũng là một quá trình khá đơn giản. Người dùng có thể thực hiện từ trung tâm ủy quyền của ví Daedalus, nơi sẽ có nút “tái ủy quyền” (redelegate) bên cạnh mỗi ví. Chọn tùy chọn tái ủy quyền sẽ bắt đầu quá trình tương tự như lần đầu tiên ủy quyền cho stake pool. Tuy nhiên, người dùng cần lưu ý quá trình này sẽ chỉ hoạt động vào đầu epoch tiếp theo để cập nhật tùy chọn staking và 2 epoch khác trước khi phần thưởng bắt đầu được thanh toán.
Việc xóa ADA khỏi stake pool yêu cầu người dùng gửi tiền từ ví staking của họ đến một địa chỉ ví mới. Tuy nhiên, quá trình này đơn giản và an toàn như bất kỳ giao dịch bình thường nào khác trên blockchain.
